نسوز صنعت پارس

واشرهاي مورد استفاده در فلنج‌ها بر اساس جنس، ساختار و شرايط كاري به چند گروه اصلي تقسيم مي‌شوند. هر گروه براي فشار، دما و محيط خاصي طراحي شده است تا اتصال فلنج‌ها را ايمن، آب‌بند و مقاوم كند:

1. واشرهاي غيرفلزي (Non-Metallic Gaskets)

واشرهاي غيرفلزي فلنج، آب‌بندهايي انعطاف‌پذير هستند كه از موادي مثل لاستيك‌هاي صنعتي (NBR، EPDM، سيليكون)، تفلون (PTFE)، ورق‌هاي نسوز فايبرگلاس يا الياف معدني، و گرافيت فشرده بدون روكش فلزي ساخته مي‌شوند. اين نوع واشر به دليل نرمي و قابليت تطبيق با ناهمواري سطح فلنج، براي فشارهاي كم تا متوسط و دماهاي معمولي تا نسبتاً بالا، عملكرد مطمئني ارائه مي‌دهند و در برابر بسياري از مواد شيميايي، آب و بخار مقاومت دارند. به‌طور گسترده در لوله‌كشي آب، سيستم‌هاي بخار كم‌فشار، صنايع شيميايي سبك، HVAC و تأسيسات عمومي به كار مي‌روند، جايي كه نياز به آب‌بندي مؤثر با هزينه و پيچيدگي كمتر وجود دارد.

• مواد رايج: كائوچو (NBR, EPDM)، ورق نسوز فايبرگلاس يا آزبست، PTFE (تفلون)، گرافيت فشرده، لاستيك‌هاي سيليكوني.
• ويژگي‌ها: انعطاف‌پذير، مناسب سطوح فلنج نرم يا شرايط فشار و دماي متوسط.
• كاربرد: لوله‌كشي‌هاي آب، بخار كم‌فشار، مواد شيميايي سبك، سيستم‌هاي HVAC.

2. واشرهاي نيمه‌فلزي (Semi-Metallic Gaskets)

واشرهاي نيمه‌فلزي براي فلنج، تركيبي از بخش‌هاي فلزي و غيرفلزي هستند كه مزيت استحكام مكانيكي بالا را با انعطاف‌پذيري و آب‌بندي عالي ادغام مي‌كنند. بخش فلزي (معمولاً از استيل ضدزنگ، اينكونل يا ساير آلياژهاي مقاوم به خوردگي) ساختار و تحمل فشار/دما را تأمين مي‌كند، در حالي كه لايه‌هاي پركننده غيرفلزي مانند گرافيت فشرده يا PTFE باعث ايجاد آب‌بندي كامل در برابر مايعات و گازها مي‌شوند. رايج‌ترين انواع آن شامل واشر اسپيرال‌واند (Spiral Wound) با نوار مارپيچ فلزي–غيرفلزي، واشر كم‌پروفايل (Kammprofile) با هسته فلزي شيارخورده و پوشش نرم، و واشر جكت‌دار (Metal Jacketed) با مغزي غير فلزي و روكش فلز است. اين واشرها در صنايع نفت‌وگاز، پتروشيمي، نيروگاه‌ها و سيستم‌هاي بخار و فرآيندي با فشار و دماي بالا به‌طور گسترده استفاده مي‌شوند.

• انواع رايج:
  • Spiral Wound Gasket (اسپيرال واند): لايه‌هاي مارپيچ فلزي و پركننده غيرفلزي (مثلاً فلز استيل + فيلر گرافيت يا PTFE)، گزينه استاندارد براي فشار و دماي بالا.
  • Metal Jacketed Gasket (جكت‌دار): هسته غيرفلزي با روكش فلزي، مناسب محيط‌هاي خورنده يا دما بالا.
  • Kammprofile Gasket (كم‌پروفايل): فلز شيارخورده با لايه نازك پركننده، آب‌بندي عالي و قابليت استفاده مجدد در برخي شرايط.
• كاربرد: صنايع نفت‌وگاز، پتروشيمي، نيروگاه‌ها.

3. واشرهاي تمام‌فلزي (Metallic Gaskets)

واشرهاي تمام‌فلزي براي فلنج، آب‌بندهايي ۱۰۰٪ ساخته‌شده از فلزات مقاوم مانند استيل ضدزنگ، مس، آلومينيوم، آلياژهاي نيكل (اينكونل، مونل) يا فولاد كربني سخت هستند كه براي فشارها و دماهاي بسيار بالا طراحي شده‌اند. اين نوع واشر كه معمولاً در قالب حلقه‌هاي RTJ (Ring Type Joint) با مقطع بيضي يا هشت‌ضلعي، يا واشرهاي لنز تايپ (Lens Type) و واشرهاي موجدار فلزي ساخته مي‌شوند، به جاي فشرده شدن كامل مثل انواع نرم، با ايجاد تماس فلز با فلز در شيارهاي خاص فلنج عمل آب‌بندي را انجام مي‌دهند. به دليل مقاومت فوق‌العاده مكانيكي و پايداري در محيط‌هاي خورنده يا شرايط بخار و سيالات دما–فشار بالا، اين واشرها در چاه‌هاي نفت، خطوط انتقال فوق‌فشار، بويلرهاي نيروگاهي، صنايع دريايي و تجهيزات حفاري به كار مي‌روند.

• انواع رايج:
  • Ring Type Joint (RTJ): حلقه‌هاي فلزي با مقطع بيضي يا هشت‌ضلعي، مناسب فشار و دماي بسيار بالا.
  • Lens Type Gasket: شكل عدسي، كاربرد در فشارهاي خاص و اتصالات فلنج خاص.
• مواد: فولاد ضدزنگ، آلياژهاي نيكل، مس، آلومينيوم، اينكونل، مونل.
• كاربرد: فشار فوق‌العاده بالا، خطوط بخار فوق‌داغ، تجهيزات حفاري دريايي.

4. واشرهاي خاص (Specialty Gaskets)

واشرهاي خاص مورد استفاده در فلنج‌ها، دسته‌اي از آب‌بندهاي مهندسي‌شده هستند كه براي شرايط كاري ويژه يا الزامات فني خارج از محدوده استاندارد طراحي مي‌شوند. اين گروه مي‌تواند شامل واشرهاي روكش‌دار با PTFE براي مقاومت حداكثري در برابر مواد شيميايي خورنده، واشرهاي عايق الكتريكي (Isolation Gaskets) براي جلوگيري از جريان القايي و خوردگي گالوانيك بين بخش‌هاي فلزي، واشرهاي نرم‌فلزي با فيلر مخصوص براي دما يا فشار غيرمعمول، و حتي واشرهاي چندلايه كامپوزيتي متناسب با كاربردهاي محيطي شديد باشد. بسته به طراحي، اين انواع ممكن است تركيبي از فلز، پليمر پيشرفته، الياف معدني يا روكش‌هاي ضدفرسايش را به كار گيرند. استفاده از اين واشرها در صنايع شيميايي سنگين، پالايشگاه‌ها، تأسيسات فراساحل، خطوط انتقال ويژه و تجهيزات فوق‌دقيق رايج است، جايي كه آب‌بندي مطمئن، طول عمر زياد و انطباق كامل با استانداردهاي ايمني حياتي است.

• Examples: واشرهاي با روكش PTFE براي خورندگي شديد، واشرهاي عايق الكتريكي براي خطوط لوله بين‌سازه‌اي، واشرهاي نرم‌فلزي با فيلر سفارشي.
• كاربرد: محيط‌هاي با فرسايش شيميايي يا محدوديت‌هاي مكانيكي خاص.